Evropa će biti manje zbunjena ako bude čula šta Kina kaže

Kineski državni savjetnik i ministar vanjskih poslova Qin Gang boravio je od 8. do 12. maja u posjeti Njemačkoj, Francuskoj i Norveškoj na poziv njihovih ministara vanjskih poslova. U pozadini posjeta evropskih lidera Kini posljednjih mjeseci, Qinova posjeta Evropi dodatno provodi konsenzus koji je postigla diplomatija i nastavlja jačati dijalog i povjerenje između dvije strane. Ovaj signal je jasan i pozdravljen u svijetu, jer je ambasador EU u Kini Jorge Toledo rekao da je Qinova posjeta dobrodošao korak i za Kinu i za Evropu.

Glavna tema Qinove posjete je dalje unapređenje bilateralne praktične saradnje. Njegova posjeta Njemačkoj uglavnom je imala za cilj pripremu za sedmi krug međuvladinih konsultacija između dvije zemlje. Ovo će biti prve vanmrežne međuvladine konsultacije između dvije strane od izbijanja pandemije, a ujedno je i prvi sveobuhvatan angažman novih vlada dviju zemalja, čiji je veliki značaj očigledan. Njemački kancelar Olaf Scholz je pozitivno odgovorio, rekavši da se jako raduje konsultacijama i da se Njemačka aktivno priprema. Osim toga, dvije strane su se složile da pojačaju koordinaciju u multilateralnim oblastima i ojačaju saradnju na COP28 i biodiverzitetu.

Pragmatična saradnja

Ista je situacija i u Francuskoj, gdje su dvije strane napomenule da treba održavati bliske razmjene na visokom nivou i proširiti razmjenu na svim nivoima. Francuska ministrica vanjskih poslova Catherine Colonna također je ponovila svoj stav da pridaje veliki značaj ekonomskim odnosima s Kinom i ne ulazi u blokovsku konfrontaciju. Sljedeće godine se navršava 70 godina od uspostavljanja diplomatskih odnosa Kine i Norveške, a vjeruje se da će Qinova posjeta Norveškoj biti put ka učvršćivanju međusobnog povjerenja i unapređenju saradnje.

Trenutno, Evropa prolazi kroz veliku refleksiju i debatu o svojoj percepciji i strategiji prema Kini. U to vrijeme, novi kineski ministar vanjskih poslova stigao je u Evropu kako bi dao jasno, čvrsto i

ciljano pojašnjenje u vezi sa stavovima i interesima Kine. Ovo je ekvivalentno ubrizgavanju snažne pozitivne energije u ovu veliku debatu i omogućavanju Evropljanima da osjete kinesku iskrenost i dobru volju iz neposredne blizine. To pomaže Evropi da uspostavi ispravno razumijevanje Kine i zadrži racionalnost bez odstupanja. Koristeći pragmatičnu saradnju radi dodavanja vrijednosti bilateralnim odnosima, uz racionalno i smireno rješavanje razlika između dvije strane i blagovremeno kontrolisanje štete u određenim oblastima, ovako bi trebala izgledati zrela diplomatija.

Tokom Qinove posjete Evropi, njemačka vlada odobrila je China COSCO Shipping Corporation kupovinu udjela u kontejnerskom terminalu u Hamburgu. Njemačka strana je na kraju dala zeleno svjetlo za projekat, što je relativno pozitivan signal i za Kinu i za Njemačku i odnosima Kine i Evrope. Međutim, nedavno su mediji otkrili da je Evropska komisija predložila sankcije protiv sedam kineskih kompanija zbog njihove navodne prodaje opreme koja bi se mogla koristiti za podršku vojnim operacijama Rusije protiv Ukrajine. Kineski diplomata napisao je na društvenim mrežama da “dok Kina čini sve napore da promoviše mir koji je u interesu Evrope, Evropa zauzvrat zabija nož u leđa, maltretirajući Kinu po ekonomskim pitanjima. Ne mogu da razumijem šta Evropa sprema”. Tačnije, neke antikineske snage u Evropi zabijaju Kini nož u leđa, a ovo nije prvi put da to čine.

Četiri problema

Iz ova dva pitanja možemo vidjeti složenost evropske politike prema Kini. Prijateljske i racionalne snage u Evropi prema Kini sada su u obrambenoj poziciji. Neki Evropljani već imaju duboke nesporazume i zablude o Kini, a na njih dodatno utiče toksično javno mnjenje u SAD-u i Zapadu danas, što dodatno pogoršava atmosferu odnosa Kine i Evrope.

Ukratko, postoje četiri glavna problema u odnosima Kine i Evrope: nepotreban „ukrajinski čvor“, opasan impuls Evrope da se miješa u unutrašnje stvari Kine a posebno u pitanje Tajvana, ekonomski i trgovinski odnosi kao “rizik”, te pokornost i ovisnost o sveobuhvatnoj strategiji Washingtona protiv Kine. Qin se fokusirao na ova četiri pitanja u svojoj komunikaciji s evropskom stranom, a vrijedno je spomenuti da su sva četiri pitanja ukorijenjena u jednostranoj, uskoj i paranoičnoj subjektivnoj spoznaji nekih Evropljana. Sve dok Evropljani mijenjaju svoju perspektivu i posmatraju ova pitanja iz strateškog i dugoročnog ugla, ona se mogu lako riješiti. Neki Evropljani su trenutno u slijepoj ulici i možda će ih biti teško nagovoriti da se vrate ako ne nauče lekcije.

Javnost takođe obraća pažnju na Qinov pozitivan odgovor na evropski pristup „smanjivanja rizika“ protiv Kine. “Ako EU želi da se odvoji od Kine u ime ‘de-rizika’, odvojit će se od mogućnosti, saradnje, stabilnosti i razvoja”, rekao je Qin.

Iako su kinesko-evropski odnosi već neko vrijeme nailazili na probleme, od januara do marta francuska i njemačka ulaganja u Kinu porasla su za 635,5 posto, odnosno 60,8 posto u odnosu na isti period prošle godine. Ovo je moć zakona.

Bez političkog uplitanja nekih Evropljana, Evropa će postati nezavisnija i sigurnija zahvaljujući prosperitetnoj stranoj saradnji. Odnosima Kine i Evrope potrebno je više samopouzdanja i ambicije, a postavljanje krajnjih linija i crvenih linija ne bi trebalo da bude cilj obe strane. Kinesko-evropski odnosi također mogu biti “bez granica”. Ako Evropa zaista bude slušala kineske riječi, bit će manje zbunjena i zapetljana.

Bearbock u Kini, debata u EU

Dok je njemačka ministrica vanjskih poslova boravila u prvoj i višednevnoj posjeti Kini, istodobno se u Evropskoj uniji vode debate o strateškom postavljanju spram Beijinga

Njemačka ministrica vanjskih poslova Annalena Baerbock boravila je u trodnevnoj posjeti Kini u isto vrijeme dok Evropa vodi veliku debatu o tome kako se nositi s Kinom, nakon što je francuski predsjednik Emmanuel Macron pozvao Evropu da smanji svoje oslanjanje na SAD.

Posjeta njemačke ministrice vanjskih poslova, koja dolazi usred intenzivnih interakcija Kine i EU, signalizirala je veliku rekalibraciju razmjena Kine i EU na visokom nivou i mogla bi utrti put za daljnji nastavak saradnje u politici, ekonomiji, kao i među ljudima, rekli su neki stručnjaci.

S obzirom na to da se Baerbock dugo zalagala za oštar pristup prema Kini, kineski stručnjaci smatraju da je nerealno očekivati da ima isti pozitivan stav prema Kini kao Macron, ali “važno je imati dubinu i komunikaciju lice-u-lice kako bi se otklonili neki nesporazumi i pronašao zajednički jezik, posebno kada suradnja Kine i Njemačke ima čvrste temelje u poslovnom i trgovinskom polju.”

“Pošto je to njena prva posjeta Kini kao ministrice vanjskih poslova, očekuje se da će posjeta pomoći u oblikovanju objektivnijeg i sveobuhvatnijeg pogleda na Kinu i kinesko-njemačke odnose, ali je nerealno očekivati zaista pozitivne izraze”, za Global Times je rekao Cui Hongjian, direktor odjela evropskih studija na Kineskom institutu za međunarodne studije.

Niz mehanizama dijaloga između dviju zemalja, u rasponu od strateškog nivoa do finansija i kulture, bit će nastavljen, rekao je Cui, vjerujući da posjeta Baerbock služi kao prvi korak ka više dijaloga koji će pomoći stabilizaciji odnosa Kine i Njemačke”.

Ovo putovanje uslijedilo je nakon što je više evropskih zvaničnika reagovalo na Macronove primjedbe. Macron je branio svoj pristup SAD-u i Kini, rekavši da “biti saveznik ne znači biti vazal”. Njemački ministar odbrane Boris Pistorius rekao je u četvrtak da su Macronovi komentari “žalosni”, prenio je AFP.

Francuska je takođe postala prva zapadna zemlja koja je priznala NRK 1964. godine, što je bila samostalna odluka koju nikada nismo požalili, rekao je francuski ambasador u Kini.

„Dok Evropa gubi svoju stratešku autonomiju zbog velike zavisnosti od SAD, Makronove riječi služe kao poziv za buđenje, jer američka hegemonija neće uzimati u obzir interese Evrope, već samo davati prioritet sopstvenim interesima“, rekao je on.